1. Streszczenie
Przewodnicząca von der Leyen umieściła zrównoważony dobrobyt i konkurencyjność Europy na szczycie swojej agendy politycznej na lata 2024-2029. W tym kontekście zobowiązała się do publikacji Clean Industrial Deal w ciągu pierwszych 100 dni nowej kadencji Komisji Europejskiej. Jego przedstawienie zaplanowano na 26 lutego 2025 r. Dokument będzie opierał się na pracach UE nad przejściem na zrównoważoną gospodarkę i skupi się na wzmocnieniu przemysłu i zwiększeniu konkurencyjności w tym kontekście. Będzie bazować na istniejących przepisach, w tym tych zaproponowanych w ramach Planu Przemysłowego Zielonego Ładu, takich jak reforma europejskiego rynku energii elektrycznej, NZIA czy akt o zabezpieczeniu dostaw kluczowych surowców, których Europa potrzebuje do zielonej i cyfrowej transformacji.
2. Działania BSP
BSP – wraz ze swoimi członkami – przygotowało wspólne stanowisko, które zostało opublikowane i było omawiane m.in. na wydarzeniach oragnizowanych przez BSP “A Clean Industrial Deal: What's in it for industry? What's in it for climate?” a także “Competitiveness and… New Spirit of Lawmaking - Simplification and Better Regulation". Wydarzenia te zgromadziły decydentów, ekspertów, przedstawicieli przemysłu, think tanków, organizacji pozarządowych i innowatorów. BSP wraz z członkami zidentyfikowało 7 kluczowych postulatów, które powinny zostać objęte przez Clean Industrial Deal:
- Neutralność technologiczna i wsparcie lokalnych źródeł wytwarzania energii
- Wsparcie regionów wysokoemisyjnych
- Wsparcie sektorów energochłonnych
- Wsparcie finansowe (w tym dostęp do atrakcyjnych produktów finansowych
- Wsparcie lokalnych łańcuchów dostaw oraz rozbudowa krajowych baz przemysłowych
- Dialog z przemysłem
- Uproszczenie i przyspieszenie procesów inwestycyjnych oraz ograniczenie barier m.in. poprzez rewizję wybranych regulacji
Obecnie BSP prowadzi działania mające na celu promocję postulatów członków BSP wśród przedstawicieli instytucji unijnych Brukseli. W tym celu, BSP zorganizowało między innymi spotkanie z działem Komisji Europejskiej zajmującym się opracowywaniem CID, podczas którego zostały przedstawione w sposób bardziej szczegółowy indywidualne postulaty członków BSP.
3. Szczegóły
Komisarzem odpowiedzialnym za opracowanie Clean Industrail Deal jest Stéphane Séjourné, wiceprzewodniczący wykonawczy KE ds. dobrobytu i strategii przemysłowej, który wspólnie z wiceprzewodniczącą wykonawczą ds. czystej, sprawiedliwej i konkurencyjnej transformacji Teresą Ribera Rodríguez oraz innymi członkami Kolegium będzie pracować nad zestawem inicjatyw mających na celu m.in. dostępu do energii i surowców, nietworzenia dodatkowych obciążeń, dostępu do umiejętności i technologii, uproszczenie procesów administracyjnych, stworzenia zintegrowanej polityki przemysłowej, wzmocnienie jednolitego rynku i zapewnienie równych szans oraz mobilizację prywatnego finansowania na rzecz transformacji oraz wykorzystanie partnerstw.
Podczas przesłuchań kandydatów na komisarzy Wopke Hoekstra wspomniał, że CID będzie dotyczył uproszczeń i łatwiejszego uzyskiwania pozwoleń, a także odblokowania zasobów zarówno kapitału publicznego, jak i prywatnego. Będzie również zawierać przepisy dotyczące podnoszenia kwalifikacji i przekwalifikowania pracowników. Celem CID ma być znalezienie równowagi między wpływem na klimat a wpływem na gospodarkę. Stéphane Séjourné zwrócił uwagę na społeczny wymiar Clean Industrial Deal, podkreślając, że przyczyni się do poprawy praw pracowniczych, ochrony pracowników i warunków pracy. Natomiast Jessika Roswall zaznaczyła, że kluczowym elementem CID będzie gospodarka o obiegu zamkniętym.
Komisja pracując nad Clean Industrial Deal planuje skupić się m.in.:
- opracowanie narzędzia koordynacji konkurencyjności (Competitiveness Coordination Tool) w celu ukierunkowania polityk unijnych i inwestycji
- wyrównanie szans dla przemysłu UE poprzez wykorzystanie zamówień publicznych, kontroli bezpośrednich inwestycji zagranicznych i unijnego instrumentu kredytu eksportowego, a także wzmocnienie działań przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym i obchodzeniu przepisów
- wsparcie czystej transformacji branż najbardziej dotkniętych ceną ETS
- akt o akceleratorze dekarbonizacji