ReFuel EU Aviation jest kluczową inicjatywą Unii Europejskiej, mającą na celu dekarbonizację sektora lotniczego poprzez zwiększenie podaży i popytu na zrównoważone paliwa lotnicze (SAF). Inicjatywa ta jest odpowiedzią na niewystarczające dotychczas działania na rzecz zmniejszenia emisji CO2 w lotnictwie, które stanowi znaczące źródło zanieczyszczeń. Celem jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez obowiązkowe stosowanie SAF, wspierane różnymi mechanizmami regulacyjnymi i finansowymi.
Mechanizmy wsparcia i zwrotu kosztów
Propozycja ReFuel EU Aviation zakłada różne poziomy zwrotu kosztów dla paliw spełniających wymagania dekarbonizacyjne. Struktura zwrotu kosztów jest zróżnicowana w zależności od rodzaju paliwa oraz lokalizacji lotniska:
- 100% zwrot kosztów: dla obszarów najbardziej oddalonych, małych wysp i lotnisk.
- 95% zwrot kosztów: dla odnawialnych paliw pochodzenia niebiologicznego.
- 70% zwrot kosztów: dla zaawansowanych biopaliw.
- 50% zwrot kosztów: dla innych kwalifikujących się paliw.
Te mechanizmy mają na celu zrekompensowanie wyższych kosztów produkcji SAF w porównaniu do tradycyjnych paliw lotniczych i zachęcenie do ich szerszego stosowania.
Harmonogram wdrażania SAF
Rozporządzenie przewiduje obowiązkowe mieszanie zrównoważonego paliwa lotniczego z konwencjonalnym paliwem od 2025 roku, zaczynając od 2% udziału SAF. Udział ten ma stopniowo wzrastać, osiągając 70% w 2050 roku. Harmonogram ten uwzględnia stopniowe zwiększanie dostępności i opłacalności zrównoważonych paliw, jednakże BSP wskazuje na potrzebę dostosowania tych terminów do realiów rynkowych i technologicznych.
Wyzwania w produkcji SAF
Produkcja SAF napotyka na wiele wyzwań, w tym ograniczoną bazę surowcową w UE oraz wysokie koszty produkcji. Obecnie udział SAF w całkowitym zużyciu paliwa lotniczego w UE jest znikomy, wynoszący około 0,05%. Barierą są kilkukrotnie wyższe koszty produkcji w porównaniu do konwencjonalnych paliw, co jest szczególnie widoczne w przypadku biopaliw pierwszej generacji ze względu na emisje pośredniej zmiany użytkowania gruntów.
System "book & claim" i inne mechanizmy
BSP skutecznie postulowało za wprowadzeniem systemu "book & claim", który umożliwia śledzenie i certyfikację pochodzenia SAF, nawet jeśli fizycznie paliwo nie jest dostarczane do konkretnego lotniska. System ten ma na celu uproszczenie logistyki i zwiększenie dostępności SAF. Komisja Europejska rozważa także rewizję mnożnika dla lotnictwa w przepisach RED II, centralny mechanizm aukcji dla producentów SAF oraz priorytetyzację surowców do produkcji paliw lotniczych.
Udział BSP w kształtowaniu regulacji
BSP od początku procesu bierze aktywny udział w pracach nad regulacjami dotyczącymi SAF. Organizacja współpracuje z konsultantami i instytucjami unijnymi, uczestnicząc w debatach ze środowiskiem naukowym oraz przedstawicielami branży lotniczej i paliwowej. BSP wskazuje na konieczność uwzględnienia uwarunkowań rynkowych i technologicznych przy wdrażaniu regulacji, podkreślając problemy związane z dostępem do surowców, tempem wdrażania technologii oraz rentownością ekonomiczną.
Publikacje i analizy BSP
BSP przygotowuje analizy propozycji poprawek i rekomendacje do projektu rozporządzenia ReFuelEU Aviation, które będą przedmiotem dalszych prac legislacyjnych w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Wycofanie darmowych uprawnień i inne wyzwania
BSP postuluje jak najszybsze wycofanie darmowych uprawnień dla lotnictwa, co pozwoliłoby na zwiększenie wpływów z aukcji uprawnień i inwestycji w innowacyjne rozwiązania, w tym SAF. Organizacja wskazuje także na problem z wprowadzeniem podatku akcyzowego od paliw lotniczych, który mógłby obciążyć europejskich przewoźników i zmniejszyć ich konkurencyjność. Kolejnymi wyzwaniami są kwestie tankeringu oraz zbyt wygórowanych limitów kar za niespełnianie norm ekologicznych.
Podsumowanie
Inicjatywa ReFuelEU Aviation jest kluczowym elementem strategii dekarbonizacji lotnictwa w UE. Wprowadzenie obowiązkowych udziałów SAF, wsparcie finansowe oraz systemy certyfikacji mają na celu znaczące zmniejszenie emisji CO2. Jednakże, aby osiągnąć te cele, konieczne jest uwzględnienie realiów rynkowych i technologicznych oraz ścisła współpraca między sektorem publicznym, prywatnym i akademickim. BSP, jako reprezentant interesów przemysłu, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu tych regulacji, dążąc do stworzenia stabilnego i przewidywalnego środowiska sprzyjającego inwestycjom w zrównoważone paliwa lotnicze.