Kontekst i Cel Inicjatywy AFIR
Inicjatywa AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation) jest kluczowym elementem strategii Komisji Europejskiej mającej na celu dekarbonizację sektora transportowego w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Celem rozporządzenia AFIR jest rozwój infrastruktury ładowania i tankowania pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi, takimi jak energia elektryczna i wodór, co ma przyczynić się do zwiększenia liczby ekologicznie czystych pojazdów na drogach Unii Europejskiej.
Główne Założenia Rozporządzenia AFIR
- Cele Związane z Infrastruktura Ładowania i Tankowania:
- Od 2025 roku, państwa członkowskie UE będą zobowiązane do zapewnienia stacji ładowania pojazdów elektrycznych wzdłuż sieci transportowej TEN-T.
- Do 2030 roku, obowiązkowe będzie udostępnienie stacji tankowania wodoru wzdłuż głównych tras TEN-T, w odległości maksymalnie 200 km od siebie.
- Regulacje dotyczące Elektryfikacji:
- Dodano wymagania i cele dotyczące elektryfikacji linii kolejowych wzdłuż sieci TEN-T, w przypadku, gdy bezpośrednia elektryfikacja nie jest możliwa.
Postulaty i Wkład BSP
BSP aktywnie uczestniczyło w procesie konsultacyjnym oraz negocjacjach dotyczących rozporządzenia AFIR, wnosząc szereg kluczowych postulatów:
- Dostosowanie Celów do Sytuacji Rynkowej: BSP podkreślało konieczność dostosowania celów infrastrukturalnych do warunków rynkowych poszczególnych państw członkowskich. Uwzględniono różnorodne uwarunkowania gospodarcze, aktualny stan rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych oraz popyt na takie paliwa.
- Gęstość Zaludnienia: BSP zwracało uwagę na nierentowność budowy stacji ładowania i tankowania w słabo zaludnionych obszarach. W związku z tym, postulaty BSP dotyczące wyłączenia takich obszarów z obowiązków wynikających z AFIR zostały uwzględnione.
- Zmiana Terminów i Odległości: Wnioski BSP o wydłużenie terminów wprowadzenia obowiązkowych stacji tankowania wodoru oraz zmianę celu z 60 km na 100 km dla stacji ładowania pojazdów elektrycznych (BEV) zostały uwzględnione w finalnych regulacjach.
- Minimalna Moc Wyjściowa Stacji: BSP podkreślało, że obowiązki dotyczące minimalnej mocy wyjściowej stacji ładowania powinny być analizowane na poziomie poszczególnych państw członkowskich, aby uniknąć braku rentowności stacji ładowania.
Końcowe Uzgodnienia i Implementacja
W ramach ostatecznego porozumienia międzyinstytucjonalnego przyjętego w dniu 28 marca 2023 roku, w finalnej wersji rozporządzenia AFIR znalazły się zapisy zgodne z postulatami BSP. Kluczowe zmiany to:
- Stacje ładowania i tankowania dostosowane do gęstości zaludnienia w regionach, co zapewnia rentowność budowy nowych stacji.
- Wydłużenie terminów i dostosowanie odległości dla stacji tankowania wodoru oraz stacji ładowania pojazdów elektrycznych.
Podsumowanie
Rozporządzenie AFIR stanowi istotny krok w kierunku dekarbonizacji transportu w Unii Europejskiej, a wkład BSP przyczynił się do jego dostosowania do realiów gospodarczych i infrastrukturalnych różnych regionów UE. Wprowadzenie tych regulacji ma na celu stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, co w dłuższej perspektywie przyczyni się do zwiększenia liczby ekologicznie czystych pojazdów na europejskich drogach.